Bu gönderimizde Yargıtay 22. Hukuk Dairesinin 4857 Sayılı İş Kanunu Md. 26 hükmüne göre ahlak ve iyiniyet kurallarına uymayan hallere dayanarak işçi veya işveren için tanınmış olan sözleşmeyi fesih yetkisinin kullanılma süreleriyle ilgili kararına yer veriyoruz.
Yargıtay aşağıda yer verdiğimiz kararında İş Kanunu'nun 24 ve 25 inci maddelerde gösterilen ahlak ve iyi niyet kurallarına uymayan hallere dayanarak işçi veya işveren için tanınmış olan sözleşmeyi fesih yetkisinin, iki taraftan birinin bu çeşit davranışlarda bulunduğunu diğer tarafın öğrendiği günden başlayarak altı iş günü geçtikten ve her halde fiilin gerçekleşmesinden itibaren bir yıl süre içinde kullanılması halinde feshin haklı kabul edileceğini belirtiyor. Kararda sürenin ne zaman başlayacağı, feshe yetkili makamın olayı öğrenmesi anının başlangıç sayılacağına dair önemli tespitler yer alıyor.
T.C.
YARGITAY
YİRMİİKİNCİ HUKUK DAİRESİ
Esas: 2015/33317
Karar: 2018/14118
Tarih: 04.06.2018
BELEDİYEDE ÇALIŞAN CENAZE TAŞIMA ŞOFÖRÜ
BELEDİYEDE ÇALIŞAN CENAZE TAŞIMA ŞOFÖRÜNÜN CENAZE SAHİPLERİNDEN PARA İSTEMESİ
DOĞRULUĞA VE BAĞLILIĞA UYMAYAN DAVRANIŞLAR
HAKLI FESİH
HAK DÜŞÜRÜCÜ SÜRE
İHBAR VE KIDEM TAZMİNATI
ÖZET: "İş sözleşmesinin hak düşürücü süre içinde feshedilip feshedilmediği ve buna bağlı olarak davacının kıdem ve ihbar tazminatına hak kazanıp kazanamadığı hususunda uyuşmazlık söz konusudur. Davacının 01.03.2007 – 25.02.2013 tarihleri arasında cenaze aracı şoförü olarak çalıştığı ve kullanmakta olduğu Büyükşehir Belediyesine ait resmi aracı özel işlerinde kullanmak, sürekli uyarılara rağmen araç içerisinde sigara içmek ve hız limitlerini aşmak, sürekli ikazlara rağmen emniyet kemeri takmamak, Büyükşehir Belediyesinin amblemini taşıyan formayı giymemek ve işyeri kurallarına uymamakta ısrar etmek, nakletmiş olduğu cenazelerden dolayı, cenaze nakli sonrasında cenaze sahiplerinden para talep etmek gerekçeleriyle iş sözleşmesinin işverence feshedildiği anlaşılmaktadır. Feshe sebep olan eylemlerden olan ve altı iş günlük süre içerisinde fesih hakkının kullanıldığı cenaze sahiplerinden para istenmesi ve alınması olayı davacının yaptığı işin ücretsiz olması karşısında davacının doğruluk ve bağlılığa uymayan bir eylem niteliğinde olup, işverene 4857 sayılı İş Kanunu’nun 25/II-e maddesi uyarınca haklı sebeple fesih yetkisi vermektedir. Mahkemece, 4857 İş Kanunu’nun 26. maddesi uyarınca, feshin altı iş günlük süre içerisinde gerçekleşmesi nedeni ile haklı kabul edilip kıdem tazminatı ile ihbar tazminatı taleplerinin reddine karar verilmesi gerekir."
Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen kararın, temyizen incelenmesi davalılardan ... Temizlik Peyzaj Sağlık Veterinerlik İnşaat Turizm ve Pazarlama Ltd. Şti. vekili tarafından istenilmekle, temyiz talebinin süresinde olduğu anlaşıldı. Dava dosyası için Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen rapor dinlendikten sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:
Y A R G I T A Y K A R A R I
Davacı vekili, müvekkilinin ... Büyük Şehir Belediye Başkanlığı bünyesinde kurulu "Alo Cenaze 188" adlı cenaze taşıma işinde şehir içi ve şehir dışı cenaze taşıma şoförü olarak çalıştığını, davacının iş akdinin haksız nedenle işverence feshedildiğini iddia ederek kıdem ve ihbar tazminatı ile kötü niyet tazminatı, , eşit davranmama tazminatı , eksik ödenen ücret, ödenmeyen yol yemek yardımı, fazla mesai, ulusal bayram genel tatil, hafta tatili ve yıllık izin ücreti alacaklarının hüküm altına alınmasını talep etmiştir. Davalı ... vekili, husumet ve zamanaşımı itirazında bulunduklarını, davacının, müvekkili Belediyeden ihale ile iş alan şirketin işçisi olup Belediye ve yüklenici Şirket arasında asıl-alt işverenlik ilişkisi bulunmadığını savunarak davanın reddini istemiştir. Davalı ... Şirketi vekili, davacının belediye armasını taşıyan üniformayı giymediği gibi emniyet kemerini takmadığını, araçta sigara içtiğini, hızlı araç kullandığından trafik cezalarının şirketçe ödendiğini, aşırı hızlı araç kullandığını, davacının 20-21 Şubat 2013 günleri rapor alıp 22-23 Şubat günlerinde işe gelmediği gibi cenaze nakil aracını kullanırken cenaze sahiplerinden para aldığı yolunda cenaze sahiplerinin şikayette bulunduğunu, kendisine teslim edildiği halde resmi kıyafeti giymemekte ısrar ettiğini bu nedenlerle iş akdinin haklı nedenlerle feshedildiğini belirterek davanın reddi gerektiğini savunmuştur.
Mahkemece, toplanan deliller ve bilirkişi raporuna dayanılarak, belediye hakkındaki davanın husumet nedeni ile reddine , şirket yönünden ise tutanaklara konu olaylardan en yenisi 2013 Ocak ayına ait olup, diğerleri 2012 yılına aittir dolayısıyla 4857 sayılı İş Kanunu 26. maddesi uyarınca tutanaklara konu olaylara ıttıla tarihinden itibaren 6 iş günlük fesih süresi geçirildiğinden artık o olaylar tazminatsız ve bildirimsiz fesih sebebi olma niteliğini kaybetmiştir gerekçesi ile davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir. Kararı, davalı ... şirketi vekili temyiz etmiştir. Dosyadaki yazılara toplanan delillerle kararın dayandığı kanuni gerektirici sebeplere ve özellikle temyiz edenin sıfatına ve temyiz nedenlerine göre, davalı ... şirketinin aşağıdaki bentlerin kapsamı dışında kalan temyiz itirazları yerinde değildir. İş sözleşmesinin hak düşürücü süre içinde feshedilip feshedilmediği ve buna bağlı olarak davacının kıdem ve ihbar tazminatına hak kazanıp kazanamadığı hususunda uyuşmazlık söz konusudur. İşçi veya işveren bakımından haklı fesih nedenlerinin ortaya çıkması halinde, iş sözleşmesinin diğer tarafının sözleşmeyi haklı nedenle fesih yetkisinin kullanılma süresi sınırsız değildir. Bu bakımdan 4857 İş Kanunu’nun 26. maddesinde, fesih nedeninin öğrenildiği tarih ile olayın gerçekleştiği tarih başlangıç esas alınmak üzere iki ayrı süre öngörülmüştür. Bu süreler içinde fesih yoluna gitmeyen işçi ya da işverenin feshi, haklı bir feshin sonuçlarını doğurmaz. Bu süre, feshe neden olan olayın diğer tarafça öğrenilmesinden itibaren altı işgünü ve herhalde fiilin gerçekleştiği tarihten itibaren bir yıl olarak belirlenmiştir. Altı iş günlük süre işçi ya da işverenin haklı feshe neden olan olayı öğrendiği günden itibaren işlemeye başlar. Olayı öğrenme günü hesaba katılmaksızın, takip eden iş günleri sayılarak altıncı günün bitiminde haklı fesih yetkisi sona erer.
İşverenin tüzel kişi olması durumunda altı işgünlük süre feshe yetkili merciin öğrendiği günden başlar. Bu konuda müfettiş soruşturması yapılması, olayın disiplin kurulunca görüşülmesi süreyi başlatmaz. Olayın feshe yetkili kişi ya da kurula intikal ettirildiği gün altı iş günlük sürenin başlangıcını oluşturur. Bir yıllık süre ise her durumda olayın gerçekleştiği günden başlar. 4857 sayılı Kanun’un 26. maddesinde öngörülen altı iş günlük ve bir yıllık süreler ayrı ayrı hak düşürücü niteliktedir. Bir başka anlatımla fesih hakkının öğrenmeden itibaren altı iş günü ve olayın gerçekleşmesinden itibaren bir yıl içinde kullanılması şarttır. Sürelerden birinin dahi geçmiş olması haklı fesih imkanını ortadan kaldırır. Hak düşürücü sürenin niteliğinden dolayı taraflar ileri sürmese dahi, hakim resen dikkate almak zorundadır. Bu maddede belirtilen süreler geçtikten sonra bildirimsiz fesih hakkını kullanan taraf, haksız olarak sözleşmeyi bozmuş sayılacağından ihbar tazminatı ile şartları oluşmuşsa kıdem tazminatından sorumlu olur. Somut olayda, davacının 01.03.2007 – 25.02.2013 tarihleri arasında cenaze aracı şoförü olarak çalıştığı ve kullanmakta olduğu Büyükşehir Belediyesine ait resmi aracı özel işlerinde kullanmak, sürekli uyarılara rağmen araç içerisinde sigara içmek ve hız limitlerini aşmak, sürekli ikazlara rağmen emniyet kemeri takmamak, Büyükşehir Belediyesinin amblemini taşıyan formayı giymemek ve işyeri kurallarına uymamakta ısrar etmek, nakletmiş olduğu cenazelerden dolayı, cenaze nakli sonrasında cenaze sahiplerinden para talep etmek gerekçeleriyle iş sözleşmesinin işverence feshedildiği anlaşılmaktadır. Dosya kapsamı itibariyle, davacı hakkında 2012 yılının 1. ve 12. aylarında emniyet kemeri takmadığı, araçta sigara içtiği, belediye amblemli üniformayı giymediği sebeplerinden dolayı tutanaklar tutulduğu, 16.03.2012 tarihinde cenaze sahiplerinden 200,00 ve 100,00 TL para talep ettiğine dair ayrı ayrı 2 adet tutanak tutulduğu ve en son olarak 28.01.2013 günü davacının cenaze götürdüğü bir iş sırasında cemaat içinde ısrarla 100,00 TL istediği ve parayı aldığı, cenaze aracı talep ettiklerinde ücretsiz olduğunun kendilerine bildirildiğini belirten şikayet dilekçesinin bulunduğu, ilgili şikayet dilekçesinin mavi masaya yapıldığı ve 21.02.2013 tarihinde belediye tarafından şirkete bildirildiği ve 25.02.2013 tarihinde davacının iş akdinin altı iş günlük süre içerisinde feshedildiği görülmektedir. Feshe sebep olan eylemlerden olan ve altı iş günlük süre içerisinde fesih hakkının kullanıldığı cenaze sahiplerinden para istenmesi ve alınması olayı davacının yaptığı işin ücretsiz olması karşısında davacının doğruluk ve bağlılığa uymayan bir eylem niteliğinde olup, işverene 4857 sayılı İş Kanunu’nun 25/II-e maddesi uyarınca haklı sebeple fesih yetkisi vermektedir. Mahkemece, 4857 İş Kanunu’nun 26. maddesi uyarınca, feshin altı iş günlük süre içerisinde gerçekleşmesi nedeni ile haklı kabul edilip kıdem tazminatı ile ihbar tazminatı taleplerinin reddine karar verilmesi gerekirken kabulü hatalı olup bozma sebebidir.
SONUÇ: Temyiz olunan kararın yukarıda yazılı sebeplerden BOZULMASINA, peşin alınan temyiz harcının istek halinde ilgiliye iadesine, 04/06/2018 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.
Kaynak: www.corpus.com.tr
Comments